Landbouwpacht

3. Inkomsten uit pacht

Landbouwpacht vormt al eeuwen een belangrijke inkomstenbron voor natuur en landschap, naast jacht en houtoogst. Een landelijk deelakkoord tussen pachters en verpachters, medio 2014 gesloten, zou een eind kunnen maken aan de geleidelijke daling van de reguliere pacht in Nederland tot onder 20% en de groei van de zwarte pacht, zonder bescherming van de pachtwet. Vertegenwoordigers van pachters en verpachters hopen met dit akkoord de zwarte pacht terug te dringen. Eind 2018 was er nog geen akkoord.

Erik Somsen, tot medio 2016 directeur ASR Landelijk Vastgoed, bepleit al jaren aanpassing van de pachtwetgeving: “Want goed functionerende pacht en erfpacht helpen bij het in stand houden van ons agrarisch cultuurlandschap. Een boer die eigenaar is van zijn grond wil elke vierkante meter tot productie brengen en heeft geen belang bij bomen en houtsingels. In pachtcontracten kun je afspraken maken over natuur- en landschapswaarden.”

Op landgoederen groeien spanningen vanwege de algemene trend naar een grotere schaal, dus meer hectare per boer. De moderne, hoogproductieve landbouw laat zich steeds slechter combineren met in stand houden van landschap en natuur. Diverse ontwikkelingen bieden perspectief, zoals de vergroening van het Europees landbouwbeleid, natuurinclusieve landbouw, de oprichting in 2013 van de Vereniging voor professionele natuurboeren, cursussen voor natuurboeren, voedselbossen, de ontwikkeling van landgoed- en streekproducten, en de vier experimenten met Boeren voor Natuur. Over deze thema’s staat meer elders in dit dossier.